Op 12 november kwamen vanuit verschillende organisaties en overheden deskundigen naar Liempde voor een kennisdag over bosuitbreiding door spontane bosontwikkeling. Deze dag werd georganiseerd door Stichting Probos samen met Staatsbosbeheer en Ark Rewilding Nederland mede vanuit de Nationale Bossenmakelaar.
Waarom is spontane bosontwikkeling belangrijk?
In Nederland komt tot nu toe de meeste bosuitbreiding tot stand door middel van aanplant. Maar er zijn er ook andere, meer natuurlijke mogelijkheden zoals spontane bosontwikkeling. Hierbij laat je natuurlijke processen hun gang gaan. Hierdoor kunnen zeer waardevolle bostypen ontstaan met hun eigen dynamiek en natuurwaarden.
Spontane bosuitbreiding biedt ook kansen om zeldzame en kwetsbare boshabitattypen uit te breiden. Bovendien is het een relatief goedkope manier om bos te realiseren, waardoor de beperkte financiële middelen beter kunnen worden verdeeld. Daarom biedt spontane bosontwikkeling veel kansen om meer bos te creëren!
Wat is er nodig voor spontane bosontwikkeling?
Om spontane bosontwikkeling succesvol toe te passen zijn praktijkkennis en voorbeelden nodig. De kennisdag was bedoeld om ervaringen te delen en om te leren uit de schaarse voorbeelden die er zijn. Dit om een opzet te maken voor meer onderzoek.
In de ochtend stonden presentaties op het programma. Een van de experts was Jan van Uytvanck, Vlaams onderzoeker van het INBO en expert op het gebied van bosontwikkeling onder de invloed van begrazing.
In de middag was er tijd voor praktijkervaring in drie verschillende percelen waar bos spontaan tot ontwikkeling is gekomen. Hier bleken de volgende lessen uit:
• Bos ontwikkelt zich op akkers sneller dan op grasland.
• Met aanplant sla je de halfopen fase over, die voor de biodiversiteit het meest interessant is. Spontane bosontwikkeling biedt die ruimte wel.
• Braamstruwelen zorgen voor effectieve bescherming van jonge bomen.
• Op voedselrijke gronden kan na 15 jaar de kroonbedekking tot maximaal circa 40% zijn toegenomen.
Hoe nu verder?
Al met al was het een leerzame dag. Ook blijven er nog vragen open zoals:
• hoe kun je sturen op een gevarieerde kruidlaag,
• wat is het verschil in koolstofwinst of -verlies bij aanplant versus spontane ontwikkeling,
• wat is de invloed van bodembewerking, grondsoort en intensiteit van begrazing op de groeisnelheid, de structuur en het microklimaat van het bos?
De drie organisaties gaan hier het komend jaar meer onderzoek naar doen. Hou de Nationale Bossenmakelaar in de gaten voor meer informatie.
Wil je ook bijdragen aan meer bos in Nederland en heb je daar vragen over of zoek je ondersteuning? Neem contact op met de Nationale Bossenmakelaar of kijk op de website voor de ondersteuningsmogelijkheden en een overzicht van provinciale subsidies.
Wil je meer lezen over spontane bosontwikkeling? Lees dan deze publicatie van Probos.
‘Meer bos met de Nationale Bossenmakelaar’